دسته: حقوق پایان نامه اخلاق و حقوق پزشکی در 34صفحه در قالب فایل ورد قابل ویرایش
قیمت فایل فقط 4,900 تومان
پایان نامه اخلاق و حقوق پزشکی
مقدمه:
«من نهایت احترام را از زمان تشكیل نطفه برای حیات بشری قائلم»
از بیانیه انجمن جهانی پزشكان 1948 ژنو
سقط جنین یكی از مسائلی است كه در تمام جوامع بشری با توجه به تنوع و گستردگی و میزان نفوذ باورهای دینی و اعتقادی و اخلاقی میان طبقات مختلف جامعه مطرح می‌باشد.
طبیعی است كه نظام‌های حقوقی با داعیه حفاظت و حمایت از ارزش‌ها و اعتقادات شهروندان جامعه مواجهه جدی‌تر و عینی‌تری با این مسئله داشته باشند. در یك بررسی كلی به سه گونه مواجهه در نظام‌های حقوقی مختلف جهان می‌رسیم.[1]
پاره‌ای از نظام‌ها این پدیده‌ی اجتماعی را به طور مطلق پذیرفته و حكم جواز آن را صادر می‌كنند، ظاهراً چنین عملی برای این نظام‌های حقوقی قبیح و نكوهیده شمرده نمی‌شود. در مقابل بسیاری از نظام‌های حقوقی دنیا بیشتر متأثر از حقوق مذهبی‌اند به عدم جواز چنین رفتاری قائلند و گاه ضمانت اجراهای كیفری بسیار شدیدی نیز برای آن در نظر می‌گیرند. در این میان برخی نظام‌های حقوقی هم دیده می‌شوند كه راه متعادل‌تری را انتخاب كرده‌اند و سقط جنین را در برخی از موارد مجاز در برخی موارد غیر مجاز می‌دانند و سعی در محدود كردن آن دارند.[2]
به هر حال سقط جنین از قدیم الایام یكی از موضوعات اساسی نظام‌های حقوق كیفری را تشكیل می‌داده است و در طول تاریخ توجه بسیاری از اندیشمندان به خصوص علمای حقوق جزا و بسیاری از مكاتب و حكومت‌ها را به خود معطوف داشته است.
«در ایران نخستین قوانین سقط جنین مربوط به قوانین حمورابی می‌باشد حدود 1800 سال قبل از میلاد مسیح تدوین شده‌اند. مواد 209-211-213 قانون حمورابی نیز برای افرادی كه دختر كنیز یا كسی كه آزار و اذیت شده و باعث سقط جنین وی شوند مجازات در نظر گرفته است».[3]
تردیدی نیست كه سقط جنین یكی از رهاوردهای نامیمون دنیای مدرن است و اگرچه این عمل در تمام اعصار و قرون كم و بیش انجام می‌گرفته اما در دوران بروز و ظهور پیشرفت تمدن جدید روند افزایشی نگران كننده‌ای دارد. از نقطه نظر تاریخی در اقوام اولیه كه پدر حق كشتن فرزند خود را داشته بدیهی است حق سقط جنین نیز برای وی محفوظ است. در دوران قبل از اسلام نیز دختر را زنده به گور می‌كردند. طبیعی است كه برای جنین اهمیت و حرمتی قایل نبوده‌اند تا زمان حال كه جنین را در شرایط آزمایشگاهی پرورش میدهند و تا چندی دیگر می‌توانند یك انسان كامل را در شرایط آزمایشگاهی بوجود آورند.[4] لازم به توضیح است كه منظور ما از جنین وسقط جنین معنای اعم آن نیست، بلكه منظور ما ازسقط جنین،سقط جنین آزمایشگاهی استو منظور از جنین ، جنین هایی است كهدر لوله های آزمایشگاهی بوجود می آیند و به حیات خود ادامه میدهند. هر چند كه این مدت در حال حاضر چندماه بیشتر نیست اما به گفته محققین ودانشمندان در آینده نه چندان دور می توانند این مدت را تا زمان تولد افزایش دهند كه تكلیف جنین آزمایشگاهی در این مدت نیاز به بررسی دقیق حقوقی و اخلاقی دارد.پس منظور ما از جنینآزمایشگاهی ،جنینی است كه از اسپرم یك پدر مشخص و تخمك یك مادر مشخص تحت حمایت پدر و مادر می‌باشد و این اسپرم و تخمك از بانك اسپرم و تخمك تهیه نشده و پدر و مادر قصد بچه‌دار شدن را دارند.[5]
كلیات
به هر حال كشورها نظرات مختلفی در مورد سقط جنین دارند و این برداشت‌های مختلف و نظرات با توجه به برداشت‌های مختلف نسبت به جنین و ماهیت جنین به وجود می‌آید.
در برخی از كشورها جنین را عضوی ازبدن مادر می‌دانند نگرشی این چنین و نیز عكس آن تفكر نسبت به جنین و سقط جنین تفاوت ایجاد می‌كند.
«در صورتی كه ما جنین را جزیی از بدن مادر بدانیم سقط جنین در هر مرحله از مراحل جنینی (چه قبل از ولوج روح و چه بعد از ولوج روح) ایرادی ندارد و اگر جزیی از بدن مادر نباشند حق نداریم حیات آن‌ها را به خاطر منافع خود از بین ببریم.»[1]
اما مبحث اصلی كه در این تحقیق ما می‌خواهیم به آن بپردازیم تفاوت وشباهت جنین داخل رحم و جنین حاصل از تلقیح مصنوعی (جنین آزمایشگاهی) خارج از رحم می‌باشد.
این نكته‌ای است كه قانون‌گذار ما نیز نتوانسته به آن بپردازد و علمای حقوق نیز پیرامون این مسئله كه آیا به جنین آزمایشگاهی در صورت سقط عمدی آن دیه تعلق می‌گیرد یا نه، و آیا سقط كننده مجرم است و مجازات می‌شود یا خیر، بحث نكرده‌اند و تنها پیرامون مسایل نسب و ارث آن بحث كرده‌اند؟ و نظر قانون مجازات اسلامی، وعده‌ی بسیاری از حقوق‌دانان به این پرسش‌ها این است كه جنین خارج از رحم اصلاً جنین نیست.[2] «مبنای اختلاف در تفاوت برداشت از حیات انسانی، حیات جنین، شرافت جنین و حقوق بشر می‌باشد.»[3]
طرح مسئله
با توجه به گستردگی علم پزشكی و به وجود آمدن مسائل جدید كه با ایدئولوژی‌ها و مكاتب مختلف اخلاقی و اجتماعی پاسخ‌های گوناگونی به این مسائل داده می‌شود ما نیز می‌خواهیم بررسی كنیم كه آیا جنین آزمایشگاهی همان حق و حقوق جنین داخل رحم را داراست یا خیر؟
و ثانیاً پذیرفتن یا نپذیرفتن این نظریه چه تبعات و آثاری در بر دارد؟
اهداف تحقیق
زمانی كه مسایل فوق الذكر مشخص شود و یا عدم آن اثبات شود طبعاً یك سری نتایج و آثار حقوقی به همراه دارد مثلاً «اگر جنین آزمایشگاهی همان حقوق جنین داخل رحم را داشته باشد تلف كردن آن جرم و مصداق سقط جنین است و دیه‌ی مخصوص به خود را دارد».[4]
اصولاً اگر جنین آزمایشگاهی را جنین بدانیم، می‌توانیم همان حقوق و امتیازات جنین داخل رحم را بر آن بار كنیم مثل مسایل ارث، دیه و...
فصل اول
برای این‌كه جنین و سقط جنین را بشناسیم در ابتدا تعریفی از آن بیان می‌كنیم و بعد به بررسی جنین آزمایشگاهی می‌پردازیم.
1- جنین: (Fetus)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِینٍ (12) ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِی قَرَارٍ مَكِینٍ (13) ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ. آیات 12 تا 15 سوره‌ی مباركه مؤمنون و آیه‌های 67 سوره غافر و آیه 5-7 سوره طارق و آیه 54 سوره فرقان و روایات وارده در وسایل الشیعه، ج19 صص 244-246 و ... همگی نشان دهنده‌ی مراحل جنینی در انسان می‌باشد.
م487 قانون مجازات اسلامی به اختصار توضیح كوتاهی برای هر یك از این مراحل جنینی بیان نموده و دیه هر كدام را تبیین نموده است.
2- سقط جنین: (Abortion)
تعریف فقهی سقط جنین
در كتب فقهی تعریفی از سقط جنین ارائه نشده است و اغلب فقها در بحث دیات و لواحق دیات خود تنها بیان موضوع و ذكر احكام سقط جنین بسنده كرده‌اند، به طور مثال حضرت امام خمینی (رحمةالله علیه) در جلد دوم كتاب "تحریر الوسیله"، در مبحث دیات تحت عنوان لواحق دیات، به مراحل مختلف حمل و دیه آن در صورت اسقاط در آن مرحله اشاره نموده‌اند و یا آیت الله خویی در "تكلمه المنهاج" ج2، مساله 379 و علامه حلی در تبصره المتعلمین، فصل یازدهم، تحت عنوان دیه جنین به بحت درباره این موضوع پرداخته است.[5]
به هر حال با توجه به مطالب عنوان شده در متون فقهی پیرامون جنین و سقط جنین می‌توان سقط جنین را چنین تعریف نمود: خارج نمودن غیر طبیعی جنین یا حمل قبل از موعد طبیعی زایمان به گونه‌ای كه زنده یا قابل زیستن نباشد.
تعریف حقوقی سقط جنین[6]
در قانون مجازات اسلامی هیچ تعریفی از سقط جنین بیان نشده، در سایر كتب حقوقی بعضی از حقوق‌دانان تعریف‌هایی برای سقط جنین ارائه نموده‌اند. كه از جمله‌ی آن‌ها دكتر رضا نوری در مقاله‌ای تحت عنوان "سقط جنین در قانون مجازات اسلامی"، سقط جنین را چنین تعریف نموده است:
« سقط جنین اقدام به خروج غیر طبیعی حمل،قبل از موعد طبیعی وضع حمل به وسیله مادر یا غیر او به نحوی كه حمل خارج شده از بطن مادر زنده نبوده و یا فاقد قابلیت زیستن باشد.»
در كتب حقوقی غالباً سقط جنین را اخراج قبل از موعد جنین به نحوی كه زنده یا قابل زیستن نباشد تعریف كرده‌اند و یا «سقط جنین را توام با حاملگی میدانندومعتقداند برای انجام عنصر مادی جرم سقط جنین،انجام هر نوع فعل مثبت مادی بر روی زن حامله كافی است»[7] كه در بعضی از كتب سقط جنین را خاتمه حاملگی می‌دانند.[8]
تعریف سقط جنین از نظر پزشكی
«سقط جنین از نظر پزشكی به خارج شدن حاصل باروری از رحم یعنی ختم حاملگی، گفته می‌شود.»[9]
از نظر پزشكی و مقررات پزشكی سقط جنین به ساقط شدن جنین قبل از بیست و هشت هفته، كه معمولاً در خارج، قادر به ادامه حیات نباشد می‌گویند.»[10]
حال تعریف پیشنهادی و توضیح در مورد مزایای آن
تعریف‌های ذكر شده حقوقی اغلب پزشكی بوده‌اند و تعریف جامع و كاملی را به ما ارائه نمی‌دهند.
نقص دیگر این تعاریف در بر نگرفتن ترك فعل است كه سقط جنین حتی با ترك فعل هم به وقوع می‌پیوندد،مثل بی مبالاتی و ترك فعل پزشك و یا مادر در نگهداری جنین و یا نخوردن عمدی دارو و غذا كه برای حفظ جان جنین لازم است.نقص دیگر در برنگرفتن جنین آزمایشگاهی است.
با توجه به پیشرفت‌های علمی، امروزه جنین را می‌توان در شرایط آزمایشگاهی به وجود آورد. در این روش، جنین از طریق تلقیح مصنوعی Artificial insemination)) در رحم كاشته می‌شود و یا از طریق شرایط جدید دیگری می‌توان آن را تا مدت‌ها در خارج از رحم در شرایط آزمایشگاهی نگهداری كرد. بنابر این به نظر مولف، این تعریف كامل‌تر و جامع‌تر می‌باشد:
«هر گونه فعل یا ترك فعلی كه مانع اجرای مراحل جنینی شود و منجر به مرگ جنین شود» كه هم ترك فعل را در بر می‌گیرد و هم سقط جنین آزمایشگاهی را، زیرا در تعریف فوق مراحل جنینی را محصور در رحم مادر نمی‌داند
این متن فقط قسمتی از پایان نامه اخلاق و حقوق پزشکی می باشد
جهت دریافت کل متن ، لطفا آن را خریداری نمایید
قیمت فایل فقط 4,900 تومان
برچسب ها : پایان نامه اخلاق و حقوق پزشکی , پایان نامه , اخلاق و حقوق پزشکی , سقط جنین , جنین , دانلود پایان نامه